بازگشت
تورگنیف و رئالیسم ادیبانه در رمان
ع . سلطانی ع . سلطانی

 

Iwan Turgenew 1818 – 1883

زنان،پدران،پسران، وجریانات سیاسی درآثار تورگنیف

 

  ایوان تورگنیف ، خالق واقعگرایی انتقادی وادیبانه درروسیه،به شرح زندگی روستاییانی پرداخت که گرفتارنظام ارباب ورعیتی بودند. اوباانتقادازنظام فئودالی،پیام آور شکل گیری نیروهای بورژوا-دمکراتیک جدید روس بود. درآثارش غیر از طرح مسائل سیاسی-اجتماعی،تصویری اززوال وازهم پاشیدگی جامعه روس دهه های 40 تا 60 قرن 19 رانشان میدهد. شش رمان معروف اوسندی تاریخی و جامعه شناسانه ازاوضاع مملکت اش هستند. داستانهای نوشته شده اونیزبعدها راهنما و پیشگامی برای رئالیسم ادبی اهل قلم اروپا شدند. اورابایدوقایع نگار واقعیات روس؛خصوصا فرهنگ اشراف زمیندار بشمارآورد. تورگنیف درسال 1852 بدلیل حمایت ازگوگول ونظرات آزادی خواهانه اش،ازطرف تزاربه مدت یکسال محصورگردید.

  تورگنیف غیراز مفهوم "نیهلیست" درادبیات روس،خالق شخصیت های هاملتی نیزاست وبعضی ازدهقانان آثارخودرابا سقراط مقایسه میکرد. غیرازآن، اوبه شخصیت های آثارش،القابی مانند: عقل گرا، رمانتیک، ایده آلیست،  رمانتیک رئالیست و غیره میداد.چون اودرمحتوای آثارش ازمفاهیمی مانند: سوسیالیست، کمونیست، لیبرال، کاپیتالیست،پرولتاریا،بورژوا، و جریانات ایدئولوژیک،استفاده میکند،شاید بتوان اوراپایه گذار ادبیات سیاسی نیزنامید. وی میگفت که ترانه های غمگین،پیرامون گذشته های بربادرفته،پرسش هایی درباره آینده هستند وطبیعت برای انسان،عبادتگاه نیست بلکه کارگاهی است برای کاروزحمت وخلاقیت.اوخودرا تحول گرا میدانست تاانقلابی.ازجمله موضوعات مطرح شده درآثاراو: عشق، طبیعت، وهنر،هستند. به زیبایی طبیعت وطبیعی بودن انسان معمولی نیزدرآثارش اشاره میشود.

  تورگنیف نخستین بار زنانی با شخصیت های قوی و مستقل رادرادبیات روس مطرح نمود.رمانهای اورا میتوان الهه نمودن عشق ابدی دانست.درزمان اواحترام به زنان درادبیات آغاز گردید.درزمینه شعراورانیزاستادزیبایی ولطافت نامیده اند. برای نخستین باراودرغرب پرخواننده ترین نویسنده روس شد.

 تورگنیف درژانرهای:رمان،نوول،درام، وشعر دارای آثاری است؛ازآنجمله : پدران وپسران،یادداشت های یک شکارچی،لانه اشرافی،رودین،زمین نو،راهی بسوی خلق، بی پولی،بعدازظهر،نخستین عشق،بخار،اشعاری نثری،و ترانه عشق آوازخوان. رمان( پدران وپسران) اودرزمان لغو نظام ارباب ورعیتی درسال 1861 منتشرشد.اودرآنجا شخصیت های رمان راگاهی : ماتریالیست، آته ایست، لیبرال،اریستوکرات، و غیره مینامد. دررمان (بخار)سخن از روشنفکران ومهاجرانی است که ازاوضاع اجتماعی وسیاسی جامعه خود بی خبر وبا آن بیگانه شده اند.اوروشنفکران آنزمان روسیه را دون کیشوت هایی بی عمل می نامد، و دررمان (زمین نو)سخن ارانقلابیونی است که بدلیل بحرانهای شخصی،دست به خودکشی میزنند. کتاب (نخستین عشق) اورا یکی ازبهترین داستانهای عشقی ادبیات جهان بشمار می آورند. قهرمان رمان (رودین) اورا،باکونین حدس میزنند.اودرآنجا به انتقاد ازمحافل مهاجر شبه انقلابی روس میپردازد. تورگنیف قادر است درآثارش به توصیف نقاشانه زیبایی های طبیعت بازبانی آهنگین ومنعطف بپردازد.

 اودرسالهای جوانی زیرتعثیر فلسفه هگل ودر میانه سالی تحت تعثیر فلسفه منفی شوپنهاور بود. به این دلیل درپایان عمر یک بدبینی هنری را نمایندگی میکند. وی نه تنها غالب سالهای زندگی خودرادرمهاجرت ودرخارج گذراند بلکه درسال 1848 شخصا شاهد انقلاب فرانسه شد.تورگنیف درآلمان وفرانسه شخصا بامشاهیری چون: شلینگ،فلوبر،هرتزن، و موپاساد آشنا شد. درجوانی وی زیر تعثیر عقاید انقلابی-دمکراتیک بلینسکی نیزبود وبعدها بامحافل انقلابی ازجمله چرنیشفسکی قطع رابطه نمود.اوبطورپراکنده،وهر از گاهی، اشعاری نیز به سبک بودلر،پوشکین،لرمانتف، و گوگول سروده است.

 ایوان تورگنیف درسال 1818 درخانواده ای مرفه وزمیندار درروسیه بدنیا آمد ودرسال 1818 درپاریس درمیان خانواده یک زن خواننده اپرای مشهورفرانسوی درگذشت. وی دردانشگاه به تحصیل ادبیات وفلسفه پرداخت. اوآنزمان درآثارش،روسها را برای حل مشکلات اجتماعی خود،هنوزناتوان بحساب می آورد. مجموعه آثاری 10 جلدی از او درسال 1968 منتشرگردید.درپایان عمراو گویا به شخصیت واقعی خود یعنی "عرفان عاشقانه" بازگشته بود.

  عنوان رمان (پدران وپسران) او بیشتر اشاره به اختلاف جهانبینی وفرهنگ اجتماعی دونسل برای اصلاحات و انقلاب است تا اختلاف دونسل سنی.بارازف،قهرمان رمان،جوانی نیهلیست است که به رد اتوریته وارزشهای اخلاقی سنتی میپردازد. تورگنیف خودرا مدافع ارزشهای لیبرالی فرهنگ اشرافی میدانست تانماینده عقایدرادیکال . آنزمان جناح اصلاحگرای طرفدار فرهنگ غرب درمقابل جناح اسلاوگرای طرفدار فرهنگ ملی روس قرارداشت. قهرمان رمان رودین،آدم اضافی نام میگیرد چون بدلیل ضعف درعملی نمودن رویاها و ایده آلهایش دچار شکست میشود.داستایوسکی گرچه یکی ازمخالفان تورگنیف بود،این رمان اورااثری درخشان معرفی نمود.

 

 

 

 

 


November 4th, 2007


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
شعر،ادب و عرفان